Theo dữ liệu mới nhất, thị trường cho các giải pháp Generative AI (AI tạo sinh) dự kiến sẽ đạt $207 tỷ USD vào năm 2030. Một trong những động lực thúc đẩy sự tăng trưởng này là nhờ các dịch vụ về giáo dục & đào tạo.
Các tổ chức trên toàn thế giới nhận ra tác động rất lớn của công nghệ Generative AI (AI tạo sinh) đối với quá trình học tập. Trong vài năm qua, nó đã thay đổi cách thức mà các nhà giáo dục điều chỉnh & cải tiến chương trình, cũng như cách mà người học tiếp cận các nội dung & bài học.
Generative AI (AI tạo sinh) là gì?
Generative AI (AI tạo sinh) là một dạng AI có thể tạo ra nội dung và ý tưởng mới, bao gồm các cuộc trò chuyện, câu chuyện, hình ảnh, video và âm nhạc. Các công nghệ AI cố gắng bắt chước trí thông minh của con người trong các tác vụ điện toán phi truyền thống như nhận dạng hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) và dịch thuật. AI tạo sinh là bước tiếp theo trong trí tuệ nhân tạo.
Bạn có thể đào tạo để AI tạo sinh học ngôn ngữ của con người, ngôn ngữ lập trình, nghệ thuật, hóa học, sinh học hoặc bất kỳ lĩnh vực phức tạp nào. AI tạo sinh sử dụng lại dữ liệu đào tạo để giải quyết các vấn đề mới. Ví dụ: AI tạo sinh có thể học từ vựng tiếng Anh và làm thơ từ những từ mà AI này xử lý. Tổ chức bạn có thể dùng AI tạo sinh cho nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như chatbot, tạo nội dung truyền thông, phát triển và thiết kế sản phẩm.
Số liệu thống kê mới nhất cho thấy rằng 58% tất cả các giảng viên đại học đều sử dụng Generative AI trong công việc hàng ngày của họ.
Và công nghệ này được ứng dụng cho rất nhiều tình huống khác nhau, chứ không chỉ là dùng ChatGPT cho việc tạo ra các bài kiểm tra và câu hỏi. Công nghệ này có thể làm cho việc học trở nên toàn diện và hấp dẫn hơn cho tất cả các bên. Một số xu hướng công nghệ AI trong giáo dục sẽ quyết định lĩnh vực này sẽ phát triển như thế nào vào năm 2024. Chúng ta hãy cùng xem 07 xu hướng trọng tâm nhất dưới đây:
Xu hướng 01: Sử dụng Generative AI để tạo nội dung giáo dục
Generative AI hướng tới việc tiết kiệm thời gian và tạo ra nội dung chất lượng với ngân sách phù hợp. Các tổ chức giáo dục sẽ tiếp tục sử dụng các công cụ như ChatGPT, Bard và DALL-E2 để tạo ra các tài liệu thú vị và hấp dẫn cho học viên của họ mà không tốn nhiều chi phí và công sức.
Các giải pháp nâng cao hơn cho phép họ cung cấp các trang trình chiếu sinh động hoặc tạo bảng chú giải thuật ngữ về khóa học và chủ đề đào tạo. Cách tiếp cận này sẽ làm cho bài giảng và bài học video trở nên thú vị hơn và giúp học viên dễ dàng ghi nhớ và tiếp nhận về các thuật ngữ, khái niệm cụ thể. Đây là lý do tại sao nội dung sẽ vẫn là một trong những xu hướng giáo dục lớn nhất trong năm 2024 và hơn thế nữa:
Tiết kiệm thời gian: Các công cụ AI tạo ra nội dung có sẵn chỉ trong vài phút. Điều này khiến các giáo viên có nhiều thời gian hơn để trau chuốt và xây dựng tài liệu mà không phải mất hàng giờ nghiên cứu và biên soạn chúng.
Tối ưu chi phí. Tất cả các trung tâm, học viện về giáo dục đều được hưởng lợi từ Generative AI và có thể cung cấp các dịch vụ giáo dục chất lượng ngay cả ở những nơi xa nhất trên thế giới.
Tính nhất quán. Việc sử dụng các nền tảng này cho phép các tổ chức duy trì cùng một mức chất lượng trên nhiều chủ đề và nội dung khác nhau.
Xu hướng 02: Giảng dạy bằng Avatar ảo
Trí tuệ nhân tạo sẽ giúp cho tất cả các trường đại học và trung tâm đào tạo dễ dàng thực hiện các bài học video. Thay vì trả tiền cho các diễn viên hoặc yêu cầu giảng viên ghi lại hình ảnh của họ, việc triển khai AI trong giáo dục sẽ cho phép tạo ra họ bằng hình đại diện Avatar ảo. Tất cả những gì cần thiết là tải lên ảnh của người thật hoặc sử dụng một trong các hồ sơ hiện có.
Những avatar này nói bằng nhiều ngôn ngữ và có thể giảng dạy cho các học viên trên toàn thế giới. Nền tảng như Elai.io, Synthesia và Heygen cung cấp các dịch vụ này cho các tổ chức đào tạo và tất cả những người quan tâm đến chúng. Việc sử dụng những công cụ này sẽ mở ra một số cơ hội rất tiềm năng:
Hình đại diện của giáo viên. Ví dụ, Harvard sẽ sử dụng công nghệ này để nhờ Giáo sư Steven Pinker giảng dạy các khóa học về tâm lý học bằng tiếng Trung hoặc tiếng Ả Rập.
Quá trình học tập linh hoạt và có thể mở rộng hơn. Giáo dục đại học sẽ trở nên dễ tiếp cận hơn đối với những sinh viên có phong cách học tập khác nhau.
Khả năng thích ứng tốt hơn cho sinh viên đại học quốc tế. Sinh viên từ Brazil hoặc Argentina có thể đăng ký các khóa học trực tuyến và tham dự ngay cả khi họ nói được ít tiếng Anh.
Xu hướng 03: Cơ hội mới cho sinh viên Nghệ thuật
Trong năm tới, Generative AI trong giáo dục sẽ nâng cao năng lực của các khoa nghệ thuật. Các công cụ như Runway và Midjourney cho phép sinh viên thử nghiệm các phong cách và phương pháp vẽ khác nhau.
Sinh viên đại học cũng có thể sử dụng Generative AI làm nguồn cảm hứng và nguồn ý tưởng mới. Ngoài phong cách nghệ thuật, họ có thể thử nghiệm các công cụ kỹ thuật và các yếu tố thiết kế kiến trúc và tìm ra những cách kết hợp mới. Một số khía cạnh của công nghệ này khiến nó trở thành một công cụ mạnh mẽ cho sinh viên nghệ thuật:
Truy cập nhanh chóng và miễn phí. Các công cụ AI cho phép những người làm giáo dục thử nghiệm các chủ đề và phong cách khác nhau.
Cộng tác dễ dàng. Những nền tảng này giúp sinh viên làm việc trong các dự án chung và phối hợp với nhau hiệu quả.
Hỗ trợ thiết kế. Các công cụ AI trợ giúp các cá nhân bằng cách đề xuất bố cục, bối cảnh và bảng màu cho tác phẩm của họ.
Xu hướng 04: Cá nhân hóa trải nghiệm học tập
Các xu hướng công nghệ mới nhất trong giáo dục đều xoay quanh việc sử dụng dữ liệu hiệu quả. Các sản phẩm Generative AI thu thập thông tin về kết quả học tập, phong cách học tập cũng như điểm mạnh và điểm yếu của học sinh. Điều này giúp phát triển các chiến lược giảng dạy phù hợp với nhu cầu cá nhân của tất cả học sinh. Nghiên cứu của Knewton cho thấy nội dung AI đã cải thiện kết quả kiểm tra cho 62% số người được hỏi.
Một số người có thời gian học tốt hơn bằng cách đọc, trong khi những người khác thích định dạng video hoặc âm thanh. Với những sản phẩm này, bạn sẽ dễ dàng cung cấp nội dung học tập chất lượng cao và giá cả phải chăng. Các công cụ Generative AI sẽ đóng một vai trò lớn trong tương lai của giáo dục do một số yếu tố:
Khả năng tùy biến cao: Các nhà giáo dục có thể ngay lập tức tạo nội dung học tập cho các nhóm học sinh khác nhau phù hợp với hoàn cảnh và trình độ học vấn của họ.
Cải thiện những phần kiến thức còn thiếu: Các công cụ Generative AI không chỉ cho phép mọi người tập trung vào khía cạnh học thuật mạnh mẽ của họ. Với cách tiếp cận phù hợp, họ giúp học sinh giải quyết những lỗ hổng kiến thức.
Theo dõi tiến độ tốt hơn. Những giải pháp này thường được tích hợp vào phần mềm theo dõi tiến độ hiện có để cung cấp bức tranh toàn diện về thành tích và hiệu suất của từng cá nhân.
Xu hướng 05: Giáo dục hòa nhập
Ngoài khả năng thích ứng cao với các phương pháp học tập khác nhau, Generative AI còn giúp những người khuyết tật về thể chất và học tập đạt được kết quả tốt hơn. Nền tảng chuyển lời nói thành văn bản và chuyển văn bản thành giọng nói là một số xu hướng giáo dục hàng đầu mà năm 2024 sẽ giới thiệu.
Nó sẽ giúp điều chỉnh tài liệu học tập cho những người khiếm thính và khiếm thị. Các tổ chức giáo dục sẽ tiếp tục sử dụng Generative AI như một cách hợp lý để tạo ra các tài liệu âm thanh, phương tiện trực quan và phụ đề cho các tài liệu khóa học hiện có. Vào năm 2024, công nghệ này sẽ giúp biến đổi lĩnh vực giáo dục trong một số mảng:
Nhận dạng cảm xúc. Các giải pháp Generative AI đánh giá cảm xúc của học sinh và hỗ trợ họ hoặc điều chỉnh nội dung dựa trên tín hiệu cảm xúc.
Tiếp cận toàn diện. Những công cụ này cho phép các tổ chức giáo dục cung cấp tài liệu cho mọi đối tượng người học mà không cần tốn quá nhiều thời gian để tạo ra chúng.
Xu hướng 06: Hỗ trợ người học hiệu quả
Việc sử dụng Generative AI trong giáo dục không chỉ giới hạn ở việc sản xuất tài liệu giáo dục. Nhiều tổ chức sử dụng chúng để giúp người học thích nghi tốt hơn với cách thức học tập của họ. Những công cụ này đóng vai trò chatbot thông minh cung cấp thông tin về các khía cạnh khác nhau của quá trình học tập.
Việc triển khai rộng rãi AI trong giáo dục sẽ cung cấp hỗ trợ bất cứ khi nào người học cần. Các giải pháp hiện đại có thể giúp họ đăng ký khóa học, xử lý thanh toán, hoạt động ngoại khóa và lựa chọn khóa học. Những công cụ này luôn ở đó để cung cấp cho họ câu trả lời chi tiết và chính xác. Chúng cung cấp sự trợ giúp tuyệt vời nhờ những đặc điểm sau:
Khả năng làm việc với bộ dữ liệu lớn. Các tổ chức giáo dục có thể dạy các sản phẩm Generative AI để cung cấp thông tin về tất cả các loại thông tin thực tế về giảng viên, chương trình giảng dạy và quá trình học tập.
Thời gian phản hồi nhanh. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo cung cấp câu trả lời nhanh chóng cho bất kỳ câu hỏi nào mà mọi người có thể có trong nháy mắt.
Sẵn sàng 24/7. Chatbots và người trợ giúp ảo được trang bị công nghệ AI tiên tiến có thể truy cập được ngay cả khi không có giảng viên nào ở đó để nói chuyện.
Xu hướng 07: Gia sư thông minh
Vào năm 2024, Generative AI trong lĩnh vực giáo dục sẽ tiếp tục tác động đến mảng này bằng cách cung cấp dịch vụ gia sư hỗ trợ với giá cả phải chăng. Người học tìm đến Bard và ChatGPT để yêu cầu làm rõ về các chủ đề, khái niệm và nội dung khác nhau. Đây là một lựa chọn thay thế tuyệt vời cho việc đọc qua sách giáo khoa hoặc tiến hành nghiên cứu trên web.
Các giải pháp hiện đại cũng sẽ cho phép người học chia nhỏ các chủ đề phức tạp thành các thành phần đơn giản hơn và cho phép họ tìm ra mối liên hệ giữa chúng. Ví dụ, có thể hỏi một công cụ Generative AI để giải thích hệ hô hấp của con người và vai trò của từng bộ phận. Gia sư dựa trên AI sẽ đóng một vai trò quan trọng trong tương lai của giáo dục vì chúng sẽ:
Cung cấp nội dung học tập tương tác. Các ứng dụng Generative AI tạo ra nội dung học tập hấp dẫn như video, câu đố và mô phỏng để giải thích thông tin mới và cũ tốt hơn.
Đưa ra phản hồi ngay lập tức. Với những công cụ này, người học có thể đánh giá ngay lập tức về công việc của họ trong các dự án và câu hỏi, cung cấp thông tin về những lĩnh vực cần cải thiện.
Đề xuất điều chỉnh kế hoạch học tập. Các công cụ và nền tảng tạo sinh (generative) hiện đại có thể điều chỉnh các chương trình học tập của từng cá nhân dựa trên mục tiêu, kiến thức và sở thích học tập của một người, nhấn mạnh vào các kỹ năng cần được chú ý nhiều nhất.
Những thách thức liên quan đến việc sử dụng AI trong giáo dục
Mặc dù xu hướng công nghệ sáng tạo trong giáo dục sẽ đóng một vai trò lớn trong năm 2024 và hơn thế nữa, nhưng các nhà giáo dục vẫn phải đối mặt với một số vấn đề liên quan đến việc sử dụng các sản phẩm này. Những thách thức cấp bách nhất trong số này là:
Deep Fakes (giả mạo): Các sản phẩm AI hiện đại tạo ra những video sống động như thật về hầu hết mọi người trên thế giới. Điều này khiến sinh viên đại học có nguy cơ gặp phải nội dung được tạo ra bề ngoài có vẻ hợp pháp. Những người dùng web khác có thể sử dụng những công cụ này để truyền bá thông tin sai lệch, lời nói căm thù và các thứ không có thật.
Fraud (Gian lận): Các nhà giáo dục sẽ phải học cách xác định xem nội dung được tạo ra bởi AI hay bởi người học. Tất nhiên, nhiều nền tảng phát hiện ra văn bản do AI tạo ra, nhưng mức độ thành thạo của các công cụ sáng tạo ngày càng tăng lên. Sự phát triển này sẽ khiến việc nhận biết nội dung là nguyên bản hay dựa trên AI trở nên khó khăn hơn.
Hallucination (Ảo giác): Vấn đề này nằm ở bản chất của các sản phẩm AI. Đôi khi, chúng gặp trục trặc, dẫn đến thông tin không chính xác, không liên quan hoặc vô nghĩa. Mọi người tham gia vào lĩnh vực giáo dục nên biết điều này và nên kiểm tra lại mọi thông tin được cung cấp bởi các công cụ này
Vấn đề về quyền riêng tư. Các công cụ AI hiện đại thu thập lượng lớn dữ liệu nhạy cảm, bao gồm thông tin về người học và tổ chức. Các cơ sở giáo dục phải có chính sách chi tiết về bảo mật, lưu trữ và chia sẻ dữ liệu để tránh rò rỉ hoặc truy cập trái phép.
Kết luận
Bối cảnh học tập đang thay đổi nhanh chóng trước mắt chúng ta nhờ những khả năng mà công nghệ AI mang lại. Để đảm bảo rằng xu hướng giáo dục vào năm 2024 sẽ mang lại lợi ích cho người học và nhà giáo dục, các tổ chức phải dạy cả hai bên cách sử dụng trí tuệ nhân tạo đúng cách. Chỉ bằng cách này, nó mới có thể trở thành một công cụ hỗ trợ học tập và giáo dục tuyệt vời trong khi vẫn giữ được tinh thần học tập.
Người dịch và biên tập: Đỗ Thành Công
Comments